Shtatë nga 10 duhanpirës kanë filluar të pinë duhan deri në moshën 21 vjeç, kështu që përpjekjet dhe aktivitetet tona duhet të përqendrohen te të rinjtë dhe fëmijët. Mosha mesatare në të cilën fëmijët në Maqedoni fillojnë të pinë duhan është 13 vjeç e gjysmë. Kjo u theksua në konferencën e sotme për shtyp të mbajtur në Ministrinë e Shëndetësisë, e cila, me rastin e Ditës Botërore pa Duhan, u drejtua nga përfaqësues të autoriteteve tona shëndetësore, si dhe përfaqësues të Organizatës Botërore të Shëndetësisë, Kombeve të Bashkuara dhe UNICEF-it.
Rita Kolumbia, koordinatore e përhershme e OKB-së, theksoi se është e përkushtuar për veprime të koordinuara shumësektoriale në luftën kundër duhanit.
“Kjo duhet të integrohet në strategjitë më të gjera kombëtare. Kjo është thelbësore për të siguruar ndikim afatgjatë. Duhani ndikon në të ardhura, nuk është vetëm çështje e shëndetit publik, por edhe e drejtësisë sociale. Kontrolli i duhanit është gjithëpërfshirës dhe kjo do të thotë se duhet t’u kushtohet vëmendje atyre që janë të prekshëm. OKB-ja, nën udhëheqjen e OBSH-së, do të mbështesë këto politika për fushata ndërgjegjësimi dhe ndryshime në ligjin kundër pirjes së duhanit. Është e nevojshme të luftohet kundër praktikave të rreme të marketingut që drejtohen kundër fëmijëve tanë”, theksoi Kolumbia.
Marija Andonovska, drejtoresha e Institutit të Shëndetit Publik (ISHP), tha se të dhënat alarmuese nga hulumtimi, të cilat treguan se gjysma e popullsisë së rritur janë duhanpirës aktivë, tregojnë se autoritetet duhet të marrin masa për të ruajtur shëndetin e popullsisë.
Zëvendësministri Andovski tha se ndryshimet legjislative që po bëjnë në bashkëpunim me OBSH-në janë në fazën përfundimtare.
“Jemi në dilemë nëse do të jetë një Ligj krejtësisht i ri kundër pirjes së duhanit apo ndryshime në atë ekzistues. Do të dalim me më shumë detaje në një periudhë të shkurtër kohore. Nuk mund të ketë aq shumë inspektorë sa ka duhanpirës. Në ligjin tonë ekzistues, dispozitat u dhanë të gjithë inspektorëve, të gjithë kishin të drejtën dhe mandatin për të ndëshkuar mosbindjen ndaj ligjit. Tani asnjë inspektor nuk shkon dhe nuk kontrollon se ku po respektohet ligji dhe ku nuk po respektohet, ka vende publike ku njerëzit pinë duhan. Po punojmë për rritjen e taksave doganore, taksave të akcizës, po bëjmë shumë për të rritur mbrojtjen e shëndetit publik të popullsisë”, tha Andovski.
Në këtë aktivitet, u theksua se 10 përqind e njerëzve që kërkuan ndihmë nga ISHP-ja me telefon e kanë lënë duhanin.
“10 përqind mund të tingëllojë pak, por statistikat në vendet e tjera gjithashtu kanë të njëjtën përqindje, nga 10 në 12 është përqindja e njerëzve që e kanë lënë duhanin”, tha drejtoresha Andonovska.
E pyetur nga një gazetar se si autoritetet do të ndikojnë në faktin se ka fushata për cigaret elektronike në rrjetet sociale, ajo konfirmoi se kjo nuk rregullohet me ligj.
“Ajo që publikohet në rrjetet sociale nuk rregullohet me ligj. Qëllimi ynë është që kjo të gjejë vendin e saj në ligj, në mënyrë që ajo që po na ndodh të mos na ndodhë edhe neve”, tha ajo.
Ndërkohë, të dhënat për përdorimin e drogës nga fëmijët janë edhe më dramatike. Analiza mbi Statusin dhe Trajtimin e Fëmijëve që Përdorin Droga dhe Substanca të Tjera Psikotrope në Maqedoninë e Veriut, përgatitur nga Avokati i Popullit, tregon se nga të dhënat për vitin 2023 dhe gjysmën e parë të 2024-ës, janë evidentuar rreth 130 fëmijë përdorues droge, kryesisht marijuanë dhe amfetaminë, ndërsa ka të varur nën moshën 6 vjeçare.
