Gjykata Amerikane e Tregtisë Ndërkombëtare ka bllokuar pjesën më të madhe të tarifave globale të presidentit amerikan Donald Trump, duke argumentuar se presidenti ka tejkaluar autoritetin e tij.
Vendimi nga një panel prej tre gjyqtarësh në gjykatën e tregtisë ndërkombëtare me seli në Nju Jork, erdhi pas disa padive që argumentonin se Trump ka lënë politikën tregtare të SHBA-së të varur nga tekat e tij dhe ka shkaktuar kaos ekonomik.
“Urdhrat e Tarifave Botërore dhe Hakmarrëse tejkalojnë çdo autoritet të dhënë Presidentit nga IEEPA për të rregulluar importimin me anë të tarifaveGjykata nuk e lë jashtë vëmendjes mençurinë ose efektivitetin e mundshëm të përdorimit të tarifave nga presidenti si mjet ndikimi. Ky përdorim është i palejueshëm jo sepse është i pamatur ose joefektiv, por sepse ligji federal nuk e lejon atë”, shkroi gjykata, duke iu referuar Aktit Ndërkombëtar të Fuqive Ekonomike të Emergjencës të vitit 1977.
Administrata Trump apeloi vendimin e gjykatës federale tregtare, ndërsa zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë iu përgjigjën vendimit me deklarata publike.
“Nuk është detyrë e gjyqtarëve të pazgjedhur të vendosin se si të adresojnë siç duhet një emergjencë kombëtare”, tha Kush Desai, zëdhënës i Shtëpisë së Bardhë, në një deklaratë për Reuters.
Gjykata i ka dhënë Shtëpisë së Bardhë 10 ditë kohë për të përfunduar procesin burokratik të ndalimit të tarifave – megjithëse shumica e tyre janë aktualisht të pezulluara.
Por vendimi i gjykatës duhet të kalojë nëpër një proces apelimi – duke përfshirë edhe Gjykatën e Lartë.
Nëse të gjitha gjykatat e mbështesin vendimin , bizneset që u është dashur të paguajnë tarifa do të marrin rimbursime për shumat e paguara, me interesa.
Çfarë janë tarifat?
Tarifat janë taksa që aplikohen mbi mallrat e blera nga vende të tjera. Zakonisht, ato janë një përqindje e vlerës së një produkti. Pra, një tarifë prej 10% do të thotë që një produkt prej 10 dollarësh do të ketë një taksë prej 1 dollari shtesë – duke e çuar koston totale në 11 dollarë (8.18 £).
Kompanitë që sjellin mallra të huaja në SHBA duhet t’ia paguajnë taksën qeverisë – dhe mund t’ua kalojnë klientëve një pjesë ose të gjithë koston shtesë. Firmat gjithashtu mund të vendosin të importojnë më pak mallra.
Trump beson se tarifat do t’i inkurajojnë amerikanët të blejnë më shumë produkte të prodhuara në SHBA, do të rrisin sasinë e taksave të mbledhura dhe do të çojnë në nivele të mëdha investimesh.
Megjithatë, taksat shkaktuan reagime të ashpra ndërkombëtare. Në prill, Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) uli parashikimin e tij për rritjen ekonomike globale në vitin 2025 si rezultat i tarifave. Ai priste që Amerika të goditej më rëndë dhe tha se një recesion në SHBA tani ishte më i mundshëm në vitin 2025.
