Thellë në pyjet e Estonisë, përgjatë kufirit me Rusinë, po ngrihet i pari në një seri bunkerësh betoni të projektuar për t’i bërë ballë një goditjeje të drejtpërdrejtë nga artileria ruse. Po flasim për fillimin e ndërtimit të një rrjeti prej 600 fortesash të tilla, të cilat përfaqësojnë një pjesë kyçe të strategjisë mbrojtëse për të mbrojtur pjesën më të ekspozuar të krahut lindor të NATO-s nga një pushtim i mundshëm. Kjo linjë bunkerësh është pjesë e një sistemi mbrojtës të shtresuar që do të shtrihet pothuajse 1,000 kilometra nga veriu i Estonisë deri në Poloni, me qëllim mbrojtjen e shteteve baltike.
Projekti 10-vjeçar
Edhe pse projekti 10-vjeçar filloi në vitin 2024, zyrtarët e mbrojtjes kanë shprehur shqetësim se ai mund të mos përfundojë në kohë. Ata kanë frikë se, në rast të një marrëveshjeje paqeje në Ukrainë, Moska mund ta zhvendosë fokusin e saj në vendet baltike, veçanërisht duke pasur parasysh planet e Kremlinit për të rritur prodhimin ushtarak dhe përshkallëzuar sulmet hibride. “Qëllimi ynë është të jemi sa më të përgatitur për të mbrojtur kombin tonë kundër një fqinji agresiv”, tha Kristjan Halg, zëdhënës i Forcave Mbrojtëse të Estonisë, për gazetën britanike Telegraph. Të tre shtetet baltike, Estonia, Letonia dhe Lituania, janë të vetëdijshme për mungesën e thellësisë strategjike dhe nuk mund të përballojnë humbjen e territorit. “Mohimi i lëvizshmërisë së armikut që nga metri i parë është i nevojshëm për të mohuar lirinë e tyre operacionale dhe për t’u mundësuar forcave aleate të jenë më efektive në pozicionin e tyre mbrojtës”, shtoi Halg.
Fortifikime kundër artilerisë ruse
Bunkerët, secili me një sipërfaqe prej rreth 35 metrash katrorë, janë projektuar kryesisht për t’i bërë ballë “goditjeve të drejtpërdrejta nga predhat e artilerisë së kalibrit 152 mm, të cilat përdoren më shpesh nga forcat e armatosura ruse”, shpjegoi Halg. Megjithatë, ai pranoi se rezistenca ndaj dronëve vdekjeprurës të tipit Shahed “do të varej nga këndi i impaktit”, ndërsa bunkerët ndoshta nuk do t’i rezistonin ndikimit të bombave shkatërruese rrëshqitëse. Në muajt e ardhshëm, është planifikuar të ndërtohen edhe 23 bunkerë të tjerë, së bashku me 40 kilometra llogore antitank që tashmë janë duke u hapur, dhe e gjithë linja duhet të përfundojë më së voni deri në vitin 2027.
Investimi miliona euro
Estonia, Letonia dhe Lituania do të investojnë nga 70 milionë euro secila në Vijën Mbrojtëse Baltike, që është një shpenzim i madh nga buxhetet e tyre të mbrojtjes. Estonia aktualisht po udhëheq në zbatimin e planit. Kadi-Kai Kolo, drejtuese e infrastrukturës në Qendrën Estoneze për Investime në Mbrojtje, tha se vendi i saj ka një avantazh krahasues sepse pjesa më e madhe e kufirit të saj është e mbuluar nga Liqeni Kudus dhe ligatinat, të cilat veprojnë si “barriera natyrore”. Përgjatë kufirit tokësor me Rusinë, do të ngrihen 40 “fortesa mbrojtëse”, të cilat, përveç bunkerëve, do të përfshijnë kontejnerë pajisjesh, strehimore, barriera antitank dhe tela me gjemba. Megjithatë, projekti është vonuar me një vit pasi një bunker prototip u dëmtua rëndë gjatë testimit në fund të vitit 2024.
Reagimet nga vendet europiane
“Morëm reagime të vlefshme dhe korrigjuam projektet tona”, tha Kolo. Përveç kësaj, ushtria estoneze po punon për instalimin e sistemeve të zbulimit të dronëve dhe blerjen e sistemeve kryesore të mbrojtjes ajrore. Raymond Kaljulaid, kreu i delegacionit estonez në NATO, e konsideron instalimin e bunkerit të parë një moment të rëndësishëm. “Ky është vetëm një shembull i vendosmërisë së këtyre vendeve për të mbrojtur lirinë dhe sovranitetin tonë nga imperializmi rus”, tha ai dhe kritikoi një pjesë të Evropës. “Fatkeqësisht, jo të gjithë në Evropë e kuptojnë sa serioze është kjo situatë. Disa udhëheqës e kuptojnë, por nuk janë në gjendje të veprojnë dhe të bëjnë diçka në vend që thjesht të flasin për të”, tha ai.
