“Kjo do të jetë e veçantë!”, vuri në dukje drejtori amerikan i Inteligjencës Kombëtare Dan Coats, kur iu tha për ftesën e Presidentit Trump nga Presidenti Putin për të vizituar Uashingtonin më parë gjatë këtij viti. “E veçantë” sigurisht është fjala e duhur.
Në kohë normale, dhe në aspektin diplomatik, një ftesë kthimi për një udhëheqës të huaj pas një takimi me presidentin amerikan do të konsiderohej si një formalitet . Takimi kokë më kokë është më i mirë se lufta, thoshte Çurçilli.
Mini-takimi i Donald Trump me Vladimir Putinin në Helsinki u konsiderua gjerësisht si një katastrofë. Ishte një rast, që të mos harrojmë, gjatë së cilës presidenti i Shteteve të Bashkuara i poshtëroi dhe i zuri në siklet agjencitë e veta të inteligjencës duke pretenduar se Rusia nuk kishte të bënte me ndërhyrjen në zgjedhjet presidenciale të vitit 2016, fituesi i të cilave është mirë njohur. Ai tha qartë se nuk kishte asgjë në atë që FBI kishte për të thënë në lidhje me zgjedhjet dhe se e gjithë kjo ishte e shtyrë politikisht me urdhër të mbështetësve të Hillary Clinton. Megjithatë, Putini i rezistoi tundimit për të qeshur.
Pra, e trishtë dhe e egër ishte performanca e Trump. Pyetja tani është nëse një vizitë e Putinit në Shtetet e Bashkuara, e para që nga viti 2007, do t’i shërbente interesave të Amerikës dhe do ta bënte botën një vend më të sigurt. Shenjat nuk janë të mira.
Në tweeter së fundi, ku Trump sot tregon për politikën e jashtme të SHBA, presidenti përcakton axhendën e tij: “Përfshihet çështja e terrorizmit, siguria për Izraelin, përhapja e armëve bërthamore, sulmet kibernetike, tregtia, Ukraina, paqja e Lindjes së Mesme, Korea e Veriut dhe më shumë”.
E dekoduar, frika duhet të jetë që, në privatësinë e takimit të tyre “kokë më kokë”, Trump do të jetë në kërkim të mbështetjes ruse në një numër çështjesh. Në krye të rendit të ditës, kufizimi i përhapjes bërthamore të Iranit dhe pushtimi potencial i territorit sirian afër Izraelit, në këmbim të qëndrimit amerikan mbi Ukrainën dhe sanksionet ekonomike mbi Rusinë. SHBA do të zhvendosë në heshtje dhe angazhimet e NATO-s. Marrëveshje e ndarë.
Rreziqet në një pazar të tillë janë të dukshme. Trump do ta shpallte atë si një zgjidhje historike të çështjeve të ndryshme që i ndajnë dy superfuqitë bërthamore, një produkt ky i marrëdhënieve të tij personale me udhëheqësin rus me të cilin ndan instinktet acionaliste dhe autoritare. Ai do ta zbukurojë arritjen duke ftuar Rusinë që të bashkohet me G8, për shembull, dhe ndoshta të marrë ofertën e Putinit për të rregulluar tregjet globale të energjisë. Kjo është një formë moderne e qetësimit të marrëdhënieve.
Të tilla janë rreziqet e diplomacisë personale të Trump. Në mënyrë të shkëlqyeshme, gjërat mund të shkojnë më tej ndërsa presidenti shtyn kufijtë e asaj që ai është në gjendje të arrijë në çështjet e jashtme. Deri në fund të vitit, atëherë Shtetet e Bashkuara mund të kenë krijuar një marrëdhënie më të ngushtë me Rusinë dhe Korenë e Veriut sesa ajo që gëzon me Gjermaninë ose Britaninë, për shembull. Askush nuk mund të kundërshtojë për faktin që administrata e Trump është e mbushur me surpriza.
Megjithatë, dëmtimi i SHBA do të mbetet i rëndë. Rusia do të shohë dëshmi të prekshme të avullimit të forcës amerikane në Evropë me tërheqjen e disa prej 52,000 amerikanëve trupat që qëndrojnë midis Polonisë dhe Estonisë dhe ndikimit të mëtejshëm rus. Është zhgënjyese që Trump duhet të ketë bërë kaq pak përpjekje për të dënuar vrasjen në tentativë të njerëzve në Salisbury, përtej tërheqjes së menjëhershme të 60 diplomatëve amerikanë nga Rusia disa kohë më parë. Trump thjesht nuk beson se mbrojtja e Evropës është në interesin e Amerikës, presidenti i parë që beson këtë që nga viti 1941. Ai e ka gabim.
Trump, në mënyrë absurde, mund ta shohë veten si një “gjeni”, por në praninë e Putinit ka diçka. I zgjuar, i vetëpërmbajtur, udhëheqësi rus ka treguar veten në gjendje të manipulojë Trump në një mënyrë alarmante. Fakti është se nuk duhet të lejohet Trump vetëm në sallën e bisedimeve, përveç përkthyesve, me këtë udhëheqës rus. Në takimin e tyre të ardhshëm, Trump do të shfaqë edhe një herë, interesat kombëtare të Amerikës. Dhe, edhe një herë, do të jetë dikush në gjendje t’a bëjë atë të ndalojë ose të ndryshojë./konica
