SHBA dhe Bashkimi Europian po rrisin presionin ndaj Turqisë për shmangien e sanksioneve ndaj Rusisë, mes shqetësimeve se sektori bankar i vendit shihet si një mundësi për financime të paligjshme, sipas një raporti Financial Times.
SHBA po synon bankat turke në Mir (sistemi i pagesave të brendshme të Rusisë), sipas dy zyrtarëve perëndimorë, ndërsa Brukseli po përgatit një delegacion për të folur për këto shqetësime me zyrtarët turq.
Presioni ndaj Turqisë vjen ndërsa kryeqytetet perëndimore po ndërmarrin masa për të ashpërsuar sanksionet ekzistuese në vend që të vendosin masa të reja. Ky ndryshim vë në dukje se sanksionet ekonomike të vendosura pasi Vladimir Putin pushtoi Ukrainën në shkurt nuk e dëmtuan ekonominë e Rusisë aq sa pritej.
Megjithatë, ata argumentojnë se mbyllja e boshlleqëve në masat aktuale do të dëmtojë gradualisht linjat ekonomike të Kremlinit.
“Ne do të fokusohemi në evazionin fiskal të sektorit financiar,” tha zyrtari i parë perëndimor.
“Ne do të dërgojmë një mesazh shumë të qartë se, për shembull, institucionet financiare të vendeve të treta nuk duhet të kenë lidhje me rrjetin e pagesave Mir sepse, ju e dini, kjo mbart disa rreziqe të shmangies së sanksioneve.”
“Ne duhet të mbyllim zbrazëtirat,” sipas zyrtarit të dytë, i cili mori pjesë në bisedimet e këtij muaji për vendosjen e sanksioneve nga BE-SHBA, duke përmendur Turqinë si objektivin kryesor.
Refuzimi i presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan për të miratuar sanksionet kundër Rusisë dhe një premtim i fundit për të thelluar bashkëpunimin ekonomik me Moskën ka shqetësuar aleatët e tij perëndimorë.
Erdogan, i cili do të takohet me Putin të premten, tha muajin e kaluar se ishin bërë përparime serioze. Pesë nga bankat më të mëdha të Turqisë, Vakifbank, Ziraat Bank, Ish Bank, DenizBank dhe Halkbank, janë anëtarë të sistemit të pagesave Mir, i cili u zhvillua nga banka qendrore e Rusisë si një alternativë vendase ndaj Visa dhe MasterCard.
Dy prej tyre – DenizBank në pronësi të Emirateve të Bashkuara Arabe dhe Halkbank e kontrolluar nga shteti, e njohur për rolin e saj në një skemë për shmangien e sanksioneve amerikane ndaj Iranit që datojnë që nga viti 2010 – iu bashkuan Mir pasi Putin filloi pushtimin në shkurt.
Banka Ish (İş) tha se politika e saj kërkon “përputhje të rreptë me të gjitha sanksionet e zbatueshme të SHBA”, duke shtuar: “Ne po monitorojmë nga afër sanksionet dhe po marrim hapat e nevojshëm për të kryer transaksione me karta MIR në përputhje me këtë politikë.”
DenizBank tha: “Ne nuk kryejmë transaksione me bankat e sanksionuara. Ne respektojmë plotësisht sanksionet ndërkombëtare ndaj Rusisë”. Halkbank, Vakifbank dhe Ziraat Bank nuk iu përgjigjën kërkesave të Financial Times për koment.
Ministria e Jashtme e Turqisë tha se ndërsa Ankaraja kishte një politikë të gjatë të zbatimit vetëm të sanksioneve të mbështetura nga OKB-ja, “ne jemi gjithashtu po aq të palëkundur në politikën tonë për të mos lejuar që Turqia të bëhet një kanal për shmangien e sanksioneve”.
Si pjesë e përpjekjeve për të forcuar politikat, Mairead Magines, komisioneri i shërbimeve ekonomike të BE-së, ka në plan të vizitojë Turqinë muajin e ardhshëm. Një zyrtar i lartë i BE-së tha: “Komisioneri Magnes vizitoi së fundmi një numër vendesh për të diskutuar çështje që lidhen me shërbimet financiare dhe zbatimin e sanksioneve në veçanti, duke pasur parasysh agresionin e Rusisë kundër Ukrainës.”
Wally Antigemo, zëvendëssekretari amerikan i Thesarit, u shkroi bizneseve turke muajin e kaluar duke i paralajmëruar ata për “përpjekjet e Rusisë për të përdorur vendin tuaj për t’iu shmangur sanksioneve” dhe rreziqet e “kryerjes së transaksioneve të sanksionuara me subjektet ruse”.
Sanksionet perëndimore, të zbatuara në javët e para pas pushtimit të Rusisë, kërkuan të shkëpusnin bankat më të mëdha ruse, kompanitë e energjisë dhe mbrojtjes, si dhe qindra zyrtarë të lartë dhe biznesmenë më të pasur nga tregu global.
Si pjesë e një goditjeje më të gjerë ndaj sanksioneve të evazionit fiskal, përpjekjet perëndimore do të synojnë njerëzit që merren me pagesat në emër të rusëve, si dhe bizneset që kanë ndihmuar në krijimin e rrjeteve paralele të pagesave për Moskën, sipas një prej zyrtarëve.
BE dhe SHBA-ja do të synojnë gjithashtu entitete që ndihmojnë Moskën të përpunojë të ardhurat nga eksportet ruse ose të lehtësojë importet e produkteve industriale ose të mbrojtjes të ndaluara për shkak të sanksioneve perëndimore, thanë tre zyrtarët.
Masat e tjera në diskutim përfshijnë shënjestrimin e më shumë njerëzve të përfshirë në industrinë ruse të softuerit, tregtisë elektronike dhe sigurisë kibernetike.
Financial Times
