Fundi i muajit ishte një kohë për të festuar për shumë njerëz, të cilët me gëzim shpallnin se ishte “ditë pagese”.
Por gjërat kanë ndryshuar vitet e fundit. Së pari, ishte pandemia, tani është një kombinim i inflacionit dhe një krizë e kostos së jetesës që po ia heq ditës së pagës lumturinë.
Për shumë njerëz këto ditë, paratë që hyjnë në llogarinë e tyre pothuajse menjëherë dalin ose shpenzohen shumë shpejt, pasi inflacioni ka rritur koston e sendeve ushqimore dhe karburantit, pronarët kanë rritur qiranë dhe faturat vazhdojnë të rriten.
Inflacioni arriti 8.6% në qershor në Evropë për 19 vendet e lidhura me euron, i nxitur nga rritja e kostove të energjisë.
Rritja e çmimit të energjisë elektrike është rritur në tremujorin e parë të 2022 me 411 % në Spanjë dhe Portugali, 343 % në Greqi, 336 % në Francë dhe 318 % në Itali, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2021.
Nuk ka asnjë shenjë që kriza energjetike të përmirësohet së shpejti, pasi Evropa përgatitet për mundësinë që Rusia të ndërpresë plotësisht furnizimet e saj me gaz si shenjë hakmarrjeje për sanksionet e vendosura nga vendet perëndimore për shkak të luftës në Ukrainë.
Ndërsa çmimet e energjisë rriten, pagat mbeten të pandryshuara.
Qeveritë janë të vetëdijshme se njerëzit po luftojnë dhe se gjërat do të përkeqësohen këtë dimër. Kjo është arsyeja pse shumë vende në të gjithë Evropën po përgatiten të ndihmojnë.
Mbretëria e Bashkuar
Në Mbretërinë e Bashkuar çmimet e energjisë këtë vit janë rritur më shumë se çdo vit që në 1970 kur vendi po vuante një rënie ekonomike katastrofike. Andrew Bailey, guvernatori i Bankës së Anglisë, tha se britanikët po përballen me një “shok historik të të ardhurave reale” për shkak të këtyre rritjeve të faturave të energjisë.
Qeveria po ndërhyn për të përballuar këtë krizë të ardhshme me një zbritje prej 400 £ të faturës së energjisë për çdo familje, e cila ose do të paguhet drejtpërdrejt në llogaritë e qytetarëve.
Personat me aftësi të kufizuara do të marrin një pagesë prej 150 £ (178 €) për të mbuluar koston e rritur të jetesës.
Italia
Italia, e cila si vendet e tjera në Evropë po vuan pasi hoqi dorë nga dispozitat e gazit rus kur vendosi të reduktojë varësinë e saj nga Moska, ka premtuar një subvencion prej 14 miliardë eurosh për karburantin dhe planin e investimeve për të mbajtur nën kontroll faturat e energjisë të cilat janë të papërballueshme për familjet.
Vendi po planifikon gjithashtu të japë një bonus 200 € për punëtorët që fitojnë 35,000 € në vit ose më pak, dhe të ofrojë një kredi tatimore prej 20 përqind për kompanitë me intensitet energjie që shohin rritje të çmimeve mbi 30 përqind. Nga ana tjetër, Italia ka shpallur synimin e saj për të taksuar kompanitë që përfitojnë nga çmimet më të larta të energjisë.
Spanja
Ashtu si Italia, Spanja ka vendosur të tatojë ato kompani energjetike që përfitojnë nga rritja e çmimeve të energjisë dhe të përdorë paratë e mbledhura për të ndihmuar qytetarët e saj të paguajnë faturat.
Madridi ka ulur tashmë tatimin mbi vlerën e shtuar (TVSH) në faturat e energjisë nga 21 për qind në 10 për qind, ndërsa gjithashtu ka ulur një taksë ekzistuese për energjinë elektrike nga 7 për qind në 0,5 për qind.
Franca
Franca po ofron gjithashtu një pagesë të njëhershme për qytetarët e saj për t’i ndihmuar ata të përballen me kohë të vështira, megjithëse me vetëm 100 euro.
Gjermania
Gjermania, e cila kohët e fundit ka luftuar për të frenuar varësinë e saj të madhe nga gazi rus, ka miratuar dy paketa lehtësimi për një total prej 30 miliardë eurosh për të ndihmuar qytetarët e saj me rritjen e çmimeve të energjisë këtë vit.
Familjet që marrin mbështetje për fëmijë do të marrin 100 euro shtesë, ndërsa ata që marrin asistencë për strehim do të marrin një shtesë prej 270 €. Vendi po ofron gjithashtu bileta të subvencionuara të transportit publik.
Holanda
Qeveria holandeze, e cila pret që inflacioni të arrijë në 5.2 për qind këtë vit, po u ofron familjeve të kualifikuara një kompensim energjie prej 800 eurosh, ndërsa në të njëjtën kohë ul TVSH-në në energji nga 21 për qind në 9 për qind. Gjithashtu ka ulur tarifën për benzinën dhe naftën me 21 për qind, një kufi i cili do të qëndrojë në fuqi deri në fund të vitit.
Norvegjia
Ndërsa çmimet e tregut të energjisë rriten në mbarë botën, norvegjezët do të paguajnë vetëm një shumë të caktuar të vendosur nga qeveria vitin e kaluar. Sipas një skeme të prezantuar nga qeveria në vitin 2021, norvegjezët paguajnë faturat plotësisht vetëm kur çmimet janë nën 70 korona (7 euro) për kWh. Kur faturat e energjisë kalojnë atë prag, qeveria mbulon 80 për qind të totalit.
Ndërkohë Shqipëria, por edhe vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor nuk ka asnjë plan masash për të subvencionuar ose ndihmuar qytetarët për të tejkaluar krizën energjetike.
