Gjithnjë e më shumë qytetarë të eurozonës po përdorin karta, telefona inteligjentë dhe aplikacione pagesash, ndërsa kartëmonedhat dhe monedhat po humbasin gjithnjë e më shumë rëndësinë e tyre.
Banka Qendrore Evropiane (BQE) e sheh këtë si një sfidë: si të ruhet roli i parasë publike, shtetërore në një botë që po shkon drejt pagesave pa para në dorë? Zgjidhja është euro dixhitale – një monedhë dixhitale e bankës qendrore që do të funksiononte si paraja në dorë, por në formë elektronike.
Pse nevojitet një euro dixhitale?
Arsyeja kryesore, sipas Piero Cipollone të Bordit Ekzekutiv të BQE-së, është ruajtja e avantazheve të parave të gatshme në epokën dixhitale. Paratë e gatshme janë të thjeshta, të pranuara universalisht dhe nuk kërkojnë llogari bankare, ndërsa pagesat moderne dixhitale kalojnë përmes rrjeteve private që mbledhin të dhëna dhe ngarkojnë tarifa.
Pa një euro dixhitale, varësia nga sistemet private të pagesave dhe shpesh jo-evropiane do të rritet, dhe bashkë me të edhe rreziku për sovranitetin monetar të BE-së. Një euro dixhitale do të siguronte që paratë e bankës qendrore të mbeten të rëndësishme në jetën e përditshme të qytetarëve.
Si do të funksionojë euro dixhitale ?
Qytetarët do të kenë akses në të nëpërmjet një portofoli dixhital, me shumë mundësi nëpërmjet bankës ose organit të tyre publik. Pagesat do të jenë të menjëhershme, falas dhe të disponueshme si në internet ashtu edhe jashtë internetit. Një euro dixhitale do të ketë të njëjtën vlerë si një euro në para të gatshme, dhe BQE-ja nuk do të jetë në gjendje të gjurmojë blerjet individuale, duke mbrojtur kështu privatësinë e përdoruesve.
Kur do ta shohim euron dixhitale?
BQE-ja është ende në fazën përgatitore deri në tetor 2025. Pas përfundimit të procesit legjislativ dhe miratimit, pritet që euroja dixhitale të futet në përdorim midis viteve 2027 dhe 2029.
Sipas BQE-së, euro dixhitale nuk është menduar për qëllime gjeopolitike dhe nuk do të kërcënojë dominimin e dollarit amerikan. Qëllimi i saj është të sigurojë akses të vazhdueshëm në paratë publike, të mbrojë privatësinë dhe të sigurojë të ardhmen e monedhës së vetme evropiane.
