Marrëdhëniet gjithnjë e më të mira midis Beogradit dhe Budapestit mbështeten në një sistem të ngjashëm qeverisjeje, shkruan Noje Zircher Zeitung. Gazeta vlerëson se lufta në Ukrainë dhe afërsia me Moskën e forcoi më tej aleancën mes Vuçiçit dhe Orbanit, përcjell DW.
Kur Kosova në mënyrë simbolike paraqiti kërkesën për kandidaturë në BE në mes të dhjetorit, asnjë nga pesë shtetet anëtare që nuk e njohën Kosovën nuk reaguan. Hungaria ka reaguar, kujton Noje Zircher Zeitung.
Shefi i diplomacisë atje, Peter Sijarto, tha se nxitimi me Kosovën mund të pengojë një zgjidhje kompromisi midis Prishtinës dhe Beogradit dhe se Budapesti, nëse është e nevojshme, do të vërë veton ndaj saj.
“Qëndrimi i Hungarisë ndaj ambicieve evropiane të Serbisë është shumë më i favorshëm,” shkruan Noje Zircher Zeitung.
“Kryeministri Orban do të preferonte ta shihte atë vend si një anëtar të BE-së menjëherë. Ai është mbështetur në këtë nga Komisioneri Evropian për Zgjerim, Oliver Varhelji. Në raportet e tij, ky bashkatdhetar i Orbanit vlerëson përpjekjet e reformës serbe me një bujari të dukshme”, shton gazeta.
Sipas vlerësimit, Beogradi dhe Budapesti kanë pasur marrëdhënie më të mira ndër vite dhe lufta në Ukrainë i ka bërë aleatë të vërtetë Viktor Orban dhe Aleksandar Vuçiç.
“Kjo miqësi nuk bazohet në marrëdhënie tradicionalisht të mira, përkundrazi”, shkruan gazeta, duke kujtuar përfundimin e Luftës së Parë Botërore kur Vojvodina iu aneksua Serbisë dhe masakrat fashiste hungareze të serbëve dhe hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Sot, shumica e hungarezëve të Vojvodinës kanë shtetësi të dyfishtë dhe shoqatat e tyre marrin subvencione të konsiderueshme nga Budapesti. “Kjo nuk e shqetëson Beogradin. Sepse së bashku me këtë vjen edhe mesazhi i Orbanit për hungarezët e Vojvodinës për të mbështetur Partinë Progresive Serbe të Vuçiçit. Në shtator, Vuçiçit ia ngjiti Urdhrin e Meritës në gjoks mikut të tij Orban.”
Sipas autorit të tekstit, Andreas Ernst, më parë korrespondent prej kohësh nga Beogradi, pas marrëdhënieve asnjëherë më të mira është qëndrimi i ngjashëm që kanë të dy vendet ndaj Moskës.
“Ata po përpiqen të shpëtojnë sa më shumë nga marrëdhënia fitimprurëse me Moskën, por për të mos prishur plotësisht marrëdhëniet me BE-në. Kjo ecje në litar është dukshëm më e vështirë për Hungarinë si anëtare e BE-së, sesa për Serbinë si kandidat me shanse të pasigurta për t’u anëtarësuar në Union”, shton Ernst.
“Por ajo që i bën Orban dhe Vuçiq miç të vërtetë politikë është sistemi i qeverisjes që ata ndajnë: Orban e quan atë demokraci joliberale, ndërsa mendimtarët politikë flasin për autoritarizëm konkurrues. Orban është mësuesi i Vuçiçit në këtë. Dhe ky i fundit ka filluar të kopjojë sistemin hungarez me disa sukses”, komenton gazeta zvicerane.
Shtohet se deficitet demokratike në vendet ish-socialiste janë parë prej kohësh si një “sëmundje e fëmijëve” që mund të kapërcehet me ndihmën e BE-së dhe reformave. “Por shembulli i Hungarisë tregon se këto deficite mund të dëshirohen gjithashtu, se ata janë vetë sistemi”.
Në Hungari dhe Serbi zgjedhjet organizohen rregullisht, por aparati shtetëror kujdeset që gara të vendoset pothuajse paraprakisht.
“Administrata publike punon drejtpërdrejt për të mirën e partisë në pushtet dhe është pjesë e klientelës së saj. Drejtësia si korrigjues është kryesisht inekzistente. Pushteti ekzekutiv, duke caktuar frekuenca dhe bashkëfinancim, ndërhyn në sistemin mediatik derisa shumica e mediave të transmetojnë vetëm qëndrimin e qeverisë. Dhe këtë e ka mësuar Vuçiç nga Orban”, shton gazeta zvicerane.
“Fides e Orbanit dhe SNS e Vuçiçit janë gjithashtu të afërm ideologjikë. Ata pretendojnë se kombet e tyre kërcënohen nga botëkuptimet perëndimore që minojnë familjen tradicionale me ideologji gjinore dhe martesa homoseksuale. Për më tepër, më shumë në Hungari sesa në Serbi, ka një refuzim të fortë të imigracionit”, vijon Ernst.
Siç shkruhet, perceptimi në të dy vendet se ata janë “viktima të historisë” dhe “moralisht superiore ndaj Perëndimit dekadent” i lidh ata me mënyrën e të menduarit të Putinit.
Hungaria dhe Serbia dënojnë zyrtarisht agresionin rus, por nuk janë përkrahës të sanksioneve, thekson gazeta. Hungaria, si anëtare e Unionit, duhet t’i zbatojë ato, por me përjashtime të shumta.
“Ka argumente të forta për atë aleancë. Të dy vendet janë shumë të varura nga energjia ruse”, shton gazeta e Zyrihut. “Ata punojnë ngushtë së bashku për të rritur sigurinë e furnizimit. Kështu, sipas burimeve hungareze, vëllimi i tregtisë u rrit me 75 për qind vitin e kaluar”.
Kujtohet se Hungaria merr gazin rus përmes Serbisë dhe të ashtuquajturës Rrjedha Turke dhe se është planifikuar zgjatja e naftësjellësit të Druzhbës nga Hungaria në Serbi. Në të njëjtën kohë, “Vuçiç nuk dëshiron të luajë ekskluzivisht në kartën ruse”, ndaj shpreson të diversifikojë burimet e energjisë.
Gazeta përfundon se tandemi i Hungarisë dhe Serbisë është unik në Evropë për politikën e jashtme pro-ruse dhe modelin joliberal të qeverisjes.
“Nëse do të mbetet kështu apo nëse do të gjenden imitues gjetkë në Ballkan dhe në Evropën Lindore dhe Qendrore, varet nga sa me sukses do të mbyllet radhët e BE-së me Moskën. Rolin vendimtar do ta luajë kohëzgjatja dhe rezultati i luftës në Ukrainë”, përfundon Noje Zircher Zeitung.
