Ai ka lartësuar pastërtinë racore, është i ashpër kundër imigracionit, ka lidhje të ngushta me presidentin rus Vladimir Putin dhe si i tillë foli në Konferencën e Veprimit Politik Konservator të kësaj jave, të njohur si CPAC, në Dallas, Teksas.
Ai është kryeministri hungarez Viktor Orban, i kritikuar në mbarë botën për shpërbërjen sistematike të demokracisë në vendin e tij gjatë 12 viteve të tij në pushtet. Kjo nuk e pengoi atë të bëhej i preferuari i shumë të djathtëve në Amerikë.
Orban i tha turmës brohoritëse të pjesëmarrësve të konferencës, të cilët janë padyshim trumpistë, se ai dhe konservatorët e tjerë po luftojnë për të mbrojtur qytetërimin perëndimor nga liberalizmi dhe migrimi masiv.
“Nëse ndani qytetërimin perëndimor nga trashëgimia e tij judeo-kristiane, ndodhin gjërat më të këqija në histori”, i tha kryeministri hungarez krahut të djathtë amerikan.
“Le të jemi të sinqertë: gjërat më të këqija në historinë moderne janë bërë nga njerëz që e urrenin Krishterimin. Mos kini frikë t’i thërrisni armiqtë tuaj me emrin e tyre. Ata kurrë nuk do të tregojnë mëshirë. Nuk mjafton politika. Kjo luftë është një luftë kulturash”, shtoi Orban.
Ish-presidenti Donald Trump dhe ish-kryestrategu i tij Steve Bannon po flasin gjithashtu në CPAC, konferencën kryesore konservatore të Amerikës. Dhe të dy janë fansa të Orbanit.
Trump e miratoi Orbanin në janar, tre muaj përpara se të rizgjohej për një mandat të katërt, ndërsa Bannon e quajti udhëheqësin hungarez “Trump para Trump” në një fjalim në Budapest në 2018.
Tucker Carlson, një nga krahu i djathtë kryesor nga Fox Neës, një media konservatore amerikane, i cili intervistoi Orbanin dhe drejtoi emisionin e tij nga Budapesti për një javë në 2021, e përshkruan Hungarinë si “një vend të vogël plot mësime për ne të tjerët”.
Në janar, Carlson publikoi një dokumentar të titulluar “Hungaria kundër Soros: Lufta për qytetërim”, një referencë për George Soros, biznesmenin dhe filantropin hebre dikur me origjinë hungareze, i cili u bë një “kokë turku” për Orban dhe aleatët e tij.
Represioni i shekullit të 21-të
Para konferencës së kësaj jave, Trump postoi një foto së bashku me Orban.
“Po kaloj shumë mirë me mikun tim”, tha Trump në një deklaratë për shtyp.
“Ne folëm për shumë tema interesante – pak njerëz dinë kaq shumë për atë që po ndodh sot në botë. Ne gjithashtu festuam fitoren e tij të madhe zgjedhore në prill.”
Efektet e frymës së Orbanit janë në shumë mënyra delikate dhe Hungaria nuk duket të jetë një shtet autoritar nga jashtë.
“Budapesti është një nga qytetet më të bukura në botë. Është një qytet funksional dhe i lirë. Ju arrini atje dhe mendoni – kjo nuk mund të jetë një diktaturë,” thotë Kim Lane Scheppele, një sociologe nga Universiteti Princeton dhe një ekspert i politikës hungareze.
“Kjo ndodh sepse shtypja e Orbanit është në fakt shtypja e shekullit të 21-të,” tha ajo, duke shtuar se demokracia në vend u minua nga ndryshimet në Kushtetutë, jo nga dhuna. Freedom House, një organizatë e të drejtave të njeriut me qendër në Uashington, e vlerëson Hungarinë vetëm si një vend “pjesërisht të lirë”.
Në raportin e tij të vitit 2022, ai tha se Orbán përdori ndryshimet në ligj për të “konsoliduar kontrollin mbi institucionet e pavarura të vendit”, për të zbatuar politika anti-imigruese dhe anti-LGBT+ dhe për të penguar grupet e opozitës, gazetarët, universitetet dhe OJQ-të. Në vitin 2020, në mbështetje të axhendës së “vlerave familjare” të Orbanit, Hungaria ndaloi birësimin e fëmijëve nga çiftet e të njëjtit seks dhe revokoi të drejtën e personave transgjinorë për të ndryshuar ligjërisht gjininë e tyre.
Hungaria ka refuzuar gjithashtu të ratifikojë Konventën e Stambollit, një marrëveshje ndërkombëtare ligjërisht e detyrueshme që synon parandalimin e dhunës ndaj grave e nënshkruar nga 34 vende evropiane.
Një revolucionar i ri
Viktor Mihaly Orban ka lindur në vitin 1963 në Szekesfehervar, rreth 40 milje në perëndim të Budapestit. Familja jetonte në një mjedis modest. Ai thotë se si djalë ka punuar në arë me vëllezërit dhe motrat e tij dhe ka ushqyer derra e pula.
Ai gjithashtu tregoi se përdori një banjë dhe ujë të nxehtë për herë të parë në moshën 15-vjeçare. Orban fillimisht u bë i famshëm si një revolucionar 26-vjeçar me mjekër gjatë ditëve të “vdekjes” të sundimit komunist. Në atë kohë, ai kishte mbështetje nga fondacioni “Shoqëria e Hapur” e George Soros, ndaj dhe kaloi nëntë muaj në Universitetin e Oksfordit për të hulumtuar shoqërinë civile.
Tridhjetë e tre vjet më vonë, Orban dhe aleatët e tij e portretizojnë Sorosin si një njeri të rrezikshëm pas planeve perëndimore për të lejuar disa vende të pranojnë emigrantë edhe pse ata nuk i duan ata. “Shoqëria e Hapur” e Soros financon grupe të pavarura që promovojnë qeverisjen demokratike dhe të drejtat e njeriut, duke e bërë fondacionin dhe vetë Sorosin një objektiv të qartë për nacionalistët e ekstremit të djathtë.
Në vitin 2017, partia Fidesz e Orbanit zhvilloi një fushatë kundër imigracionit që shfaqte fytyrën e Soros me sloganin: “Le të mos e lëmë Sorosin të qeshë i fundit”. Soros u përgjigj duke i quajtur imazhet “anti-semite dhe pjesë e një fushate dezinformimi”.
Partia Fidesz, e cila fitoi katër zgjedhjet e fundit me partnerët e saj të koalicionit KDNP (Partia Popullore Demokratike Kristiane), kontrollon të gjitha levat kryesore të pushtetit në Hungari. Ata kanë shumicën për të ndryshuar ligjin, përfshirë ligjin zgjedhor. Gjykatat janë në dorën e tyre.
Kontrolli i Orbanit mbi të gjitha levat e pushtetit filloi me një kushtetutë të re në 2011 që lejoi miratimin ose ndryshimin e ligjeve të mëdha vetëm me një “supershumicë” prej dy të tretave në parlament, të cilin Orban e ka mbajtur që nga viti 2010. Kjo çoi në ndryshime kyçe në sistemin zgjedhor dhe rregullat e pronësisë së medias.
“Hungaria nuk është më një demokraci. Nuk është – ose jo ende – një diktaturë si Rusia apo Kina, pasi njerëzit mund të demonstrojnë dhe të udhëtojnë në Perëndim dhe të formojnë grupe opozitare, por ju nuk mund të ndryshoni asgjë sepse e gjithë industria e komunikimit, duke përfshirë të ashtuquajturën private dhe publike, është në duart e qeverisë, e cila kontrollon 80 për qind të lajmeve”, thotë organizata Reporterët pa Kufi.
Qeveria hungareze hedh poshtë të gjitha akuzat, duke thënë se Fidesz dhe KDNP fituan një numër rekord votash në zgjedhjet e prillit, gjë që u konfirmua nga vëzhgues të pavarur.
Duhet të fitohet vetëm një herë
Orban u prezantua për herë të parë para votuesve hungarezë në vitin 1989 në përkujtimin e viktimave të regjimit komunist, kur mbajti një fjalim plot pasion në emër të brezit të ri përpara 250,000 njerëzve në Sheshin e Heronjve në Budapest.
Është interesante se George Soros fillimisht mbështeti kolegjin ku Orban dhe bashkëpunëtorët e tij të ngushtë studionin, i cili u bë baza e nisjes për Fidesz – fillimisht një parti e qendrës së majtë, e orientuar nga të rinjtë, e cila u zhvendos në të djathtë gjatë viteve 1990. Orban, i cili u trajnua si avokat, u bë kryeministri më i ri i Evropës në vitin 1998 në moshën 35-vjeçare, kur kryesoi një koalicion të krahut të djathtë, por humbi zgjedhjet e vitit 2002 dhe 2006.
Në vitin 2009, ai i tha një grupi mbështetësish: “Ne duhet të fitojmë vetëm një herë, por më pas saktë” – një deklaratë e interpretuar gjerësisht për të nënkuptuar se mund të ndërmerren veprime për të ndryshuar sistemin.
