Kur vjen puna tek Mali i Zi, Serbia i ka paraqitur BE-së dhe NATO-s një sfidë direkte gjeopolitike. Ajo ka treguar jo pak herë përpjekjet për “t’ua marrë” hapur vendin, anëtar i NATO-s dhe shtet kandidat i BE, nëpërmjet aneksimit të tij me projektin aneksionist të “botës serbe”. Të gjitha këto, duket se po kanë pasoja, ndaj edhe “Informer”, media pro regjimit serb, tabloidi kryesor në vend, pretendon se një grusht shteti i përbashkët malazez-ustash ishte nisur kundër presidentit serb Aleksandër Vuçiç. Për t’i vërtetuar këto pretendime, media është bazuar në një artikull të portalit të Zagrebit Index, i cili analizon situatën politike në Mali i Zi dhe rolin e Vuçiçit në aktualitetin. Në atë tekst, sipas “Informer”, “Indeksi, pa asnjë provë dhe në dukje tendenciozisht, dyshon Vuçiçin se po përpiqet të ndalojë Malin e Zi në rrugën e tij drejt Evropës”. Artikulli me titullin “Vuçiç nisi një sulm të ri ndaj Malit të Zi. Ai dëshiron ta ndalojë atë në rrugën e tij drejt BE-së”, shkaktoi një reagim histerik në Serbi.
Dy goditje ndaj Vuçiç
“Duke përdorur pozicionin e tij të privilegjuar në Bruksel, Uashington dhe veçanërisht Berlin, Vuçiç në fakt bëri gjithçka për të destabilizuar Malin e Zi dhe për të ndaluar ose bllokuar plotësisht integrimin e tij në BE”, shkruhet në artikull, dhe shtohet se arsyeja e veprimit është e thjeshtë. “Ngjashëm me marrëdhëniet midis Ukrainës dhe Rusisë, malazezët nuk duhet të shërbejnë si shembull për serbët se largimi nga politikat dhe idetë retrograde është i mundur dhe se vlerat evropiane, nëse vërtet dëshironi t’i përvetësoni ato, janë absolutisht realiste dhe të arritshme. Nga kjo distancë kohore dhe tek skeptikët më të mëdhenj, është kristal e qartë se pas kurorëzimit të diskutueshëm të Mitropolitit të Malit të Zi dhe Litoral Joaniki në shoqërinë e patriarkut serb Porfiri në shtator 2021 në Cetinje, nuk qëndron askush tjetër veçse presidenti serb”, shkruhet në artikull. Sulmi i dytë i Vuçiçit ndaj Malit të Zi pasoi më pak se një vit më vonë dhe u materializua përmes nënshkrimit të Marrëveshjes Themelore midis Kishës Ortodokse Serbe (KPS) dhe qeverisë së atëhershme të pakicës malazeze, lidhur me rregullimin e marrëdhënieve juridiko-pasurore mes kishës dhe shtetit.
“Detyrat” e Dodik
Pas konstituimit të qeverisë aktuale malazeze në 2023, Spajiç e shfrytëzoi sa më mirë momentin dhe përshpejtoi me shpejtësi punën për zbatimin e agjendës evropiane. Natyrisht, kjo nuk i pëlqeu aspak presidentit Vuçiç dhe rrethit të tij të errët radikal-progresiv. Siç shkruan portali, Vuçiç luajti kartën e ndarjes, përmes një dorëheqjeje në dukje të papritur, të presidentit aktual Jakov Milatoviç nga të gjitha pozitat në PES. Në momentin e tensioneve të shtuara, Malin e Zi e vizituan Ministrja e Punëve të Jashtme të Gjermanisë, Annalena Baerbock dhe lideri serb i Bosnjës Milorad Dodik. Mesazhet ishin me përmbajtje diametralisht të kundërta dhe, me shumë mundësi, i drejtoheshin “atij” ose “atyre” që nuk ishin pjesëmarrës të drejtpërdrejtë në bisedë. Megjithatë, Dodik e bëri punën e tij pa gabim me ndihmën e eksponentit të drejtpërdrejtë të Vuçiçit në Mal të Zi, kryetarit të Kuvendit Mandiç.
Mesazhi i BE
Siç theksohet në artikull, nga ana tjetër, vizita e Ministres së Punëve të Jashtme gjermane, Annalena Baerbock, dhe nxitimi i saj i dukshëm që Mali i Zi të përfundojë “detyrat e shtëpisë” nga axhenda evropiane deri në verë, “sepse ky do të ishte një sinjal i fortë për ata që duan të të pengojë rrugën e saj drejt BE-së” tregon se Perëndimit po i mbaron durimi në lidhje me politikën ambivalente të Vuçiçit dhe se këtë herë nuk do të lejohet të destabilizojë rajonin për të shpëtuar “lëkurën e vet”.Pyetja e vetme është nëse burokracia evropiane po vonohet me këtë kthesë drejt politikës së autokratit serb, veçanërisht në dritën e rezultatit të mundshëm të zgjedhjeve presidenciale në SHBA. Nëse do të ketë një rotacion në Shtëpinë e Bardhë, që është një skenar shumë realist, Evropa do të lëkundet, ndaj situata në rajonin e Ballkanit Perëndimor duhet zgjidhur sa më parë.