Pak janë të bindur se shqiptarët mund ta ushtrojnë pushtetin pasi kanë marrë gjithsej disa qindra vota në zgjedhjet në katër komunat veriore të Kosovës me shumicë serbe. Politikanët serbë presin që zgjedhjet të anulohen, ndërkohë që ato janë vulosur si “legjitime” nga vetëm një pjesë e komunitetit ndërkombëtar.
Në zgjedhjet e jashtëzakonshme lokale në veri të Kosovës kanë dalë vetëm 3.4 për qind e votuesve. Për shkak të bojkotit masiv të serbëve, shqiptarët u zgjodhën kryetarë të katër komunave.
Dita e zgjedhjeve kaloi e qetë dhe kjo është e vetmja gjë pozitive që mund të thuhet për to. Për shkak të mungesës së përgjigjes së votuesve, zgjedhjet “nuk sjellin zgjidhje politike”, tha ambasadori francez në Kosovë, Olivier Guero.
Ndër vendet e Quint-it duket se nuk ka pasur marrëveshje për një deklaratë të përbashkët për zgjedhjet, siç ka qenë më parë, ndaj edhe ambasada amerikane ka lëshuar një deklaratë të veçantë, duke thënë se pjesëmarrja në zgjedhje është e rëndësishme për përfaqësimin e kandidatëve që duhet t’i shërbejnë komunitetit.
Me tone të ngjashme, por më drejtpërdrejt, u shpreh edhe një koalicion i organizatave joqeveritare që monitorojnë ciklet zgjedhore prej vitesh – Demokracia në Veprim.
“Edhe pse zgjedhjet plotësuan kriteret minimale ligjore, ato nuk garantojnë legjitimitetin politik dhe përfaqësues të institucioneve që do të dalin prej tyre”, theksojnë ata në një deklaratë në të cilën ankohen se në disa qendra, ato me kontejnerë të parafabrikuar, pritej të votonin deri në 6000 persona.
Por në fund, shumë më pak prej tyre votuan.
Kështu kryetar i komunës së Leposaviqit duhet të bëhet Lulzim Hetemi, i cili ka marrë vetëm 100 vota nga 13 mijë votues të regjistruar.
Jabllanoviç: Unë pres anulimin!
Aleksandar Jablanoviç, kryetar i Partisë së Serbëve të Kosovës dhe i vetmi kandidat serb për kryetar të Leposaviqit, i cili e tërhoqi kandidaturën e tij tre ditë para zgjedhjeve, thotë se pret që zgjedhjet të anulohen.
“Unë mendoj se institucionet në Prishtinë dhe bashkësia ndërkombëtare së shpejti do të duhet ta pranojnë realitetin dhe se këtu do të duhet të organizohen zgjedhje në të cilat do të votohet masivisht”, thotë Jabllanoviç.
Partia e tij, pretendon ai, u tërhoq nga gara pa presion nga Beogradi, për shkak të mënyrës së organizimit të zgjedhjeve – me një prani të madhe policore në kontejnerë të parafabrikuar.
Zgjedhjet u organizuan përkundër insistimit të Listës Serbe që paraprakisht të formohej Asociacioni i Komunave Serbe.
Cilat janë hapat e mëtejshëm?
Pyetja e parë është se ku do të punojnë kryetarët e rinj?
ërveç komunës së Mitrovicës së Veriut, në të cilën administrata lokale e Kosovës dhe ajo e Serbisë janë të ndara në ndërtesa të ndara, në komunat e mbetura administrata e Kosovës dhe ajo serbe kanë ndarë të njëjtat ndërtesa deri në dorëheqjet masive të serbëve në nëntor të vitit të kaluar, kur vetëm administrata në sistemin serb mbeti në ato ambiente.
“Unë besoj se kandidatët shqiptarë që mbetën në garën zgjedhore janë njerëz mjaft të arsyeshëm dhe e kanë të qartë se me 100 vota nuk mund të vijnë në pushtet në një komunë, sidomos në një komunë ku jeton 1 për qind e popullsisë shqiptare në krahasim me 98 për qind të popullsisë serbe”, shton Jablanoviç.
“As Lista Serbe dhe as Partia e Serbëve të Kosovës nuk kanë të drejtë ekskluzive për këtë ndërtesë komunale, por në këto zgjedhje nuk kanë votuar njerëzit nga populli i këtij rajoni dhe banorët e komunës së Leposaviqit”, thotë ai.
Kandidatja e vetme serbe që qëndroi deri në fund në garën zgjedhore në Zveçan, Sllagjana Pantoviç, fitoi gjithsej 5 vota. Pantoviç, e cila në zgjedhje doli më mirë se kandidati i Partisë Demokratike të Kosovës dhe Vetëvendosjes, erdhi për të votuar e shoqëruar nga policia.
Skena të ngjashme mund të imagjinohen në të ardhmen, ku policia siguron sigurinë për kryetarët e bashkive në vendet e tyre të punës. Nënkryetari kontrovers i Listës Serbe, Milan Radoiçiç, tha se populli serb nuk do t’i lejojë kurrë ata që mendojnë se me 1 ose 2 për qind të votave mund të udhëheqin komunat në veri.
Radoiçiç, i cili është nën sanksionet e SHBA dhe Britanisë së Madhe për korrupsion, rrallë flet publikisht, por ai foli mbrëmjen para zgjedhjeve kur bëri thirrje për një “bojkot të përgjithshëm të zgjedhjeve të rreme”.
Në Prishtinë, ai akuzohet shpesh si kreu i një grupi kriminal, duke u trajtuar si i angazhuar politikisht në Listën Serbe, ndërsa në Beograd, presidenti Vuçiç zakonisht e shënon si personin kyç për mbrojtjen e interesave të komunitetit serb në Kosovë.
Komunat “klinikisht të vdekura”
Përveç Leposaviqit, Mitrovica Veriore është komuna e dytë e fituar nga kandidati i Vetëvendosjes të dielën. Erden Atiq fitoi me 519 vota – dy herë më pak se sa mori në zgjedhjet e dy viteve më parë.
Skender Sadiku, nënkryetar i Kuvendit të Komunës së Mitrovicës së Veriut nga Iniciativa Qytetare e Mitrovicës, e cila kishte edhe një kandidat për kryetar komune, shpreson se zgjedhjet do të mundësojnë funksionalizimin e komunës.
“Komuna është e bllokuar, praktikisht është e vdekur klinikisht. Punon vetëm zyra e gjendjes civile dhe dokumenti i shërbimit. Edhe llogaria e komunës është e bllokuar”, thotë Sadiku.
“Të gjitha drejtoritë komunale duhet të formohen urgjentisht dhe të dërgohet një ftesë për kthimin e zyrtarëve serbë që lanë punën e tyre”, shton ai. Ai pranon se kjo kërkon vullnet politik dhe një hap përpara në negociata, që shpreson të jetë në takimin e majit, pra “para shpalljes së rezultateve zyrtare të zgjedhjeve”.
Ai nuk është i kënaqur me kushtet në të cilat u organizuan zgjedhjet, por për të problem më i madh është pjesëmarrja e ulët: “Me një pjesëmarrje të keqe nuk do të jetë as ‘fitore si e Pirros’”, thotë ai, duke shtuar se Nisma e tij Qytetare ndjeu përgjegjësi për të marrë pjesë në zgjedhje në mënyrë që shërbimet komunale të funksionojnë.
Planin për t’i ftuar serbët që të kthehen në institucione e ka prezantuar edhe Betim Osmani, kolegu i tij partiak dhe kandidat për kryetar komune, i cili ka fituar 75 vota. Ai gjatë ditës së zgjedhjeve tha se qytetarët kanë nevojë për dikë që do të merret me problemet lokale.
“Askush nuk ka menduar për ne këtu në veri për 24 vjet. Beogradi, Prishtina dhe Brukseli flasin për veriun si një hapësirë boshe pa njerëz”, tha Osmani.
Në Zubin Potok, ku u shënua dalja më e madhe prej 5.7 për qind, fitoi kandidati i PDK-së, Izmir Zeqiri me 196 vota.
Ndonëse është pothuajse e pamundur të verifikohen këto të dhëna, drejtori i Zyrës Serbe për Kosovë dhe Metohi, Petar Petkoviç, i cili ka shpallur rezultatet e zgjedhjeve lokale pak para Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, pohon se nuk ka pasur serbë që kanë dalë për të votuar në Zubin Potok. Në tri komunat e mbetura votuan vetëm 13 serbë, pohon Petkoviç.
