Papunësia e të rinjve, e cila mbetet në një nivel shumë të lartë, ende veçohet nga OJQ-të si një nga problemet kryesore me të cilat përballen të rinjtë në vend. Sipas një hulumtimi të fundit, është konstatuar se një e katërta e të papunëve janë të rinj dhe se përqindja e të rinjve që kërkojnë punë është shumë më e lartë krahasuar me të gjitha grupmoshat tjera.
Nga Forumi për Edukimin e të Rinjve për KOHA thonë se në hulumtimin e kësaj organizate që merret me politikat e të rinjve, pengesa kryesore që të rinjtë përmendin kur kërkojnë një punë është partizimi i shoqërisë. Në përgjigjet e tyre, të rinjtë thonë se problemi është i dukshëm për publikun dhe se ekziston një mungesë e përgjithshme e kritereve të kompetencës në zgjedhjen e anëtarëve të organeve drejtuese të ndërmarrjeve publike dhe institucioneve.
“Sipas asaj që kemi parë nga bisedat tona me të rinjtë, arsyeja kryesore e rritjes së papunësisë është departamentimi dhe dhënia përparësi e librezës së partisë mbi kompetencën. Në përgjithësi, theksohen dy arsye kryesore, e cila është përkatësia partiake dhe nepotizmi në rritje në zgjedhjen e vendeve të punës.“, thonë nga Forumi për Edukimin e të Rinjve.
“Programi i partisë në pushtet LSDM thotë se shkalla e papunësisë për të rinjtë e moshës 15-29 do të ulet ndjeshëm, në nën 17% deri në 2024”.
Disa nga premtimet e autoriteteve në fushën e papunësisë së të rinjve, ndër të tjera, ishin sigurimi i pakthyeshëm nga 5 deri në 15 mijë euro për të rinjtë për biznes, rimbursimi i taksës së të ardhurave personale për dy vjet për punonjësit e rinj deri në 29 vjet, kredi pa interes për të rinjtë për digjitalizimin e biznesit dhe bursa të profesioneve qumështit. Bazuar në këtë nga Forumi për Edukimin e të Rinjve vlerësojnë se programi i Qeverisë tregon interes të shtuar për të rinjtë, por problemi është se nuk ka rezultate të dukshme.
Në anën tjetër, prestigjiozja “Ekonomist” kohë më parë e vendosi Maqedoninë në vendin e tetë për sa i përket ikjes së trurit, emigrimit të njerëzve me arsim të lartë dhe të talentuar në botë. Sekretarja e Përgjithshme e Këshillit të Bashkëpunimit Rajonal (RCC), Majlinda Bregu, ka deklaruar se niveli i papunësisë së të rinjve në Ballkanin Perëndimor është rreth 35 për qind, dhe koha e pritjes për një vend pune pas diplomimit është mesatarisht dy vjet. Edhe raporti i fundit i Barometrit Ballkanik, një sondazh i opinionit publik i kryer nga Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal, zbuloi se papunësia dhe zhvillimi i dobët ekonomik janë problemet kryesore për qytetarët në rajon. Mungesa e punës dhe nepotizmi përmenden si dy pengesa kryesore për punësimin, ndërsa vende të reja të punës ka vetëm në industri ku pagat janë më të ulëta. Raporti thotë se situata me pandeminë Covid-19 do të përkeqësojë më tej situatën ekonomike në muajt e ardhshëm, ndërsa të rinjtë janë përsëri ndër më të prekurit nga pandemia. Sipas të dhënave zyrtare të autoriteteve në Maqedoninë e Veriut, 14 mijë të rinj kanë humbur vendin e tyre të punës si rezultat i krizës së shkaktuar nga pandemia e koronavirusit.
