Gazetari i mirënjohur britanik David Hirst, i cili redakton Middle East Eye, e përshkroi si një gabim të madh rolin e ushtrisë jordaneze në mbrojtjen e Izraelit kundër sulmit të kryer nga Irani pak ditë më parë.
“Kjo është hera e parë që më kujtohet se ushtria jordaneze, e cila ka mbajtur emrin e saj origjinal që nga Perandoria Osmane si ‘Ushtria Arabe’, në fakt i është bashkuar luftës për të mbrojtur kufijtë e Izraelit. Ky është një gabim i madh”, thotë Hirst dhe shton.
“Ndërsa popullsia e Jordanisë, si palestinezët dhe banorët e Bregut Lindor, brohoritnin me ato raketa në objektivat e tyre, ushtria jordaneze i rrëzoi ato në emër të Izraelit. Izraeli merret vetëm me liderët arabë që sfidojnë vullnetin e popullit të tyre dhe imponojnë sundimin e tyre të korruptuar mbi ta. Veprimi i Jordanisë të shtunën mund të ndihmojë Izraelin në një afat të shkurtër, por në terma afatgjatë ai sjell telashe në kufirin më të gjatë të Izraelit”.
Hirst beson se Izraeli veproi në mënyrë të pamatur duke lavdëruar rolin e Jordanisë në mbrojtjen e kufijve të saj.
“Gjëja më budallaqe që bënë të dielën burimet izraelite të sigurisë ishte mburrja publike për bashkëpunimin që morën nga forcat ajrore jordaneze, e cila i ndihmoi ata të rrëzonin dronët dhe raketat e lundrimit(të lëshuara nga Irani). Mesazhi që Izraeli donte të përcillte ishte se, pavarësisht situatës së dukshme, okupimi ka aleatë në rajon që janë të gatshëm ta mbrojnë atë. Por kjo është një lojë budallaqe nëse Izraeli dëshiron të ruajë monarkinë e dobët jordaneze dhe të luftojë tendencën e opinionit publik që dëshiron të sulmojë kufijtë”, përfundon Hirst.
Monarkia Hashemite u shndërrua nga një armik – Amani ishte një anëtar i koalicionit arab që u përplas me Izraelin në 1948, 1967 dhe 1973 – në aleatin më të besueshëm të Izraelit në të gjithë Lindjen e Mesme. Tel Avivi dhe Amman nënshkruan Marrëveshjen Wadi Araba në tetor 1994, duke normalizuar marrëdhëniet e tyre. Marrëveshja që gati tridhjetë vjet më parë shënoi njohjen reciproke të Monarkisë Hashemite properëndimore dhe Izraelit si shtete sovrane.
Ky traktat paqeje ishte i dyti i nënshkruar midis Tel Avivit dhe një vendi arab pas atij të nënshkruar në vitin 1979 nga Shteti i Izraelit dhe Egjipti. Mauritania iu bashkua Jordanisë dhe Egjiptit në 1999 për t’u bërë vendi i tretë i Ligës Arabe që normalizon marrëdhëniet me Izraelin. Duhej të pritej për nënshkrimin e Marrëveshjes së Abrahamit në vitin 2020 që Tel Avivi të vendoste marrëdhënie diplomatike me shtetet e reja arabe, në këtë rast Emiratet e Bashkuara Arabe, Bahreinin dhe, së fundi, Marokun.
Reagime për tradhtinë e Jordanisë
Për një kundërshtar të gjatë të regjimit aktual jordanez, aktivistin Hisham Bustani, vendosmëria e vendit të tij e ka vënë monarkinë në “rrezik të dyfishtë dhe një paradoks etik”.
“Paradoksi është se ai mbron një shtet kolonial(Izraelin) që kërcënon Palestinën dhe Jordaninë në mënyrë të barabartë. Ne kemi mbajtur anën e Izraelit dhe SHBA-së në këtë duel, që mund të ketë pasoja serioze nëse lufta përhapet në rajon në përgjithësi”, tha ai.
Sipas Ayman Hunatit, ekspert i marrëdhënieve jordaneze-izraelite, vendi i tij është “kapur” në konfliktin mes Izraelit dhe Iranit. Analisti kujton se vetëm në mars, ministri i krahut të djathtë izraelit të financave Bezalel Smotrich mbajti një fjalim në Paris, ku paraqiti një hartë të të ashtuquajturit “Izraeli i Madh”, i cili përfshin Jordaninë në atë projekt politik. Ndërhyrja e Smotrich bëri që Amani të thërriste ambasadorin izraelit dhe të bënte një protestë zyrtare.
Tuqa Nusairat, një ekspert nga think tank-u i Këshillit Atlantik, beson se ajo që ndodhi e vendos monarkinë arabe “në një pozicion të rrezikshëm që kërcënon të destabilizojë vendin që shpesh quhet ‘ishull i stabilitetit’ në një det kaosi”.
Nusairat vuri në dukje një mori komentesh në mediat sociale lokale që akuzonin Mbretin Abdullah për “hapjen e raketave ndaj qytetarëve të tij për të mbrojtur Izraelin”, sipas një prej postimeve në rrjetin X (Reagimet ndaj tradhtisë së Jordanisë, redaktuar nga revista Stav). /tesheshi.com/
