Duke humbur zgjedhjet, si dhe dhjetëra sfida pas zgjedhore, refuzimi i vazhdueshëm i Donald Trump për të pranuar humbjen po dëmton tranzicionin e pushtetit. Procesi zyrtar më në fund ka filluar, por është vonuar shumë ndërsa zyrtarët republikanë vëzhguan procedurat e zakonshme.
Por përtej shqetësimit dhe kostos së një fillimi të shtyrë të administratës së tij, çfarë humb presidenti i zgjedhur nga refuzimi i presidentit aktual për të njohur zgjedhjet?
Përgjigja shkon shumë përtej ndjenjave të lënduara të Trump, apo dëshirës midis mbështetësve të Biden për një formë koncesioni. Edhe tranzicioni më i butë mund të jetë i dhimbshëm për ekonominë më të madhe në botë dhe ushtrinë më të fuqishme.
Tranzicionet presidenciale janë, në kohërat më të mira, të vështira dhe joefikase. Qeveria federale ka më shumë se 2 milion nëpunës civilë që punojnë më kohë të plotë, por në fakt ka edhe 9 milion ushtarakë, postier, dhe përfitues të granteve.
Kjo forcë punëtore prej më shumë se 11 milionë do të humbasë deri në 800 udhëheqës midis më shumë se 4100 emërimeve të kabinetit që duhet të plotësohen sa më shpejt të jetë e mundur.
Në vitin 2008, administrata e ardhshme e Obamës gëzoi bashkëpunimin e plotë të presidencës në largim të Bushit si dhe kontrollin e plotë të Kongresit. Barack Obamës iu desh një muaj për të plotësuar gjysmën e 60 pozicioneve prioritare që kërkojnë konfirmimin e Senatit. Por u desh edhe një vit për të plotësuar gjysmën tjetër.
Ky ritëm është tashmë i paimagjinueshëm duke pasur parasysh pengesën e tranzicionit nga Trump dhe premtimin e disa senatorëve republikanë për të bllokuar të nominuarit e Biden.
Që nga kalimi i tranzicionit Bush-Obama, Kongresi ka miratuar dy ligje për të përmirësuar ligjin e vitit 1963 që udhëheq tranzicionet presidenciale. Azhurnimi më i fundit në 2015, i udhëhequr nga Ted Kaufman – ish shefi i shtabit të Biden i cili tani drejton tranzicionin e Biden shtyu procesin e dorëzimit gjashtë muaj para zgjedhjeve.
Në praktikë, fushatat hezitojnë të fillojnë punën e hollësishme të detyrave presidenciale sepse kanë frikë se do të duket sikur po marrin pushtetin me mendjemadhësi dhe votuesit si të mirëqenë.
Max Stier, president dhe CEO i Partneritetit për Shërbimin Publik, një grup jo-partizan i reformës qeveritare, ka deklaruar se Trump ka ekspozuar defekte të reja në një sistem tashmë me të meta.
“Kjo është një detyrë jashtëzakonisht e vështirë dhe kjo e bën atë edhe më të vështirë,”sipas Stier.
“Ajo që është ekspozuar është një problem real dhe sfida e sistemit ekzistues. Unë mendoj se shumë njerëz janë të frikësuar nga mungesa e bashkëpunimit.”
Vonesat në tranzicion mund të çojnë në sfida serioze të sigurisë kombëtare. Komisioni 9/11 zbuloi se tranzicioni i vonuar, i vitit 2000, pengoi administratën e Bush nga të qenit i përgatitur plotësisht për kërcënimet që i vinin sigurisë amerikane.
“Rrezikun e kemi para syve: nevoja për t’iu përgjigjur pandemisë dhe krizës ekonomike dhe çështjeve të barazisë racore”, thotë Stier. “Dhe pastaj është ajo që Rumsfeld i quajti të panjohurat e njohura.
Në tranzicionin e fundit demokratik, koha e kalimit të transzicionit ishte kritike. Melody Barnes ishte pjesë e tranzicionit të Obamës në 2008 para se të drejtonte këshillin e politikës së brendshme të Shtëpisë së Bardhë, transmeton abcnews.al
Në ditët e para, ekipet e qeverisë kanë kërkuar informacione kritike në lidhje me politikat, personelin, çështjet gjyqësore dhe rregullat e reja. Kjo mund të rikthehet përsëri në selinë e tranzicionit dhe mund të ndikojë në emërimet e reja që janë ende duke u shqyrtuar.
“Nëse vazhdoni të ecni dhe këmbët ju çojnë drejt administratës së Bidenit përkundrejt administratës Trump, ju jeni ende në qeverinë e Shteteve të Bashkuara”, ka deklaruar Barnes.
“Qeveria është në procese gjyqësore në shumë vende të ndryshme dhe ka disa legjislacione që kanë filluar në shtator, tetor, nëntor, dhe do të vazhdojnë procesin në janar dhe shkurt. Ju duhet ta dini se çfarë po ndodh dhe ku qëndron i gjithë problemi”
Kjo çon në një problem dhe më të madh për sa i përket emërimeve politike amerikane: “sistemi i ndarjes së posteve”, që ka qenë në fuqi që nga reforma e fundit në 1883, pasi James Garfield u vra nga një mbështetës i pakënaqur dhe i çmendur i cili pretendonte se politikani i detyrohej t’i jepte një post të profilit të lartë në politikë.
Për ekipin Obama, kjo përfshinte këshillat e zyrtarëve të karrierës, të menaxhimit dhe buxhetit në zyrën e Shtëpisë së Bardhë për të ndihmuar në krijimin e ekipeve urgjente për shpenzime stimuluese pas krizës financiare të vitit 2008.
Sot, për ekipin e Biden, kjo këshillë do të përqendrohej te shpenzimet stimuluese dhe shpërndarjen e vaksinave. Sidoqoftë, edhe kur tranzicioni të fillojë plotësisht, bllokimi i hershëm republikan sugjeron një rrugë të gjatë dhe të vërtetë për të nominuarit e Biden.
Alternativa – një shërbim civil më i madh do të çonte në më pak patronazh politik dhe më shumë profesionalizëm të politikave.
Por në një kohë kur mbështetësit e Trump pretendojnë se po kundërshtohen nga diçka e quajtur “shtet i fortë”, mund të jetë e vështirë të fitosh mbështetje të gjerë për reformat.
“Ka një diferencë të madhe midis vendit ku qëndron SHBA-ja dhe çdo demokracie tjetër. Sistemi i ndarjes së posteve në SHBA nuk përfaqësohet nga shkalla që është në Britani apo në ndonjë demokraci tjetër të madhe. ”
Nga Richard Wolffe, The Guardian
