Sulmet me rreze të gjatë në logjistikën ruse, forca të blinduara dhe bazat thellë pas linjave të armikut pretendohet të jenë çelësi i suksesit të kundërofensivës ukrainase, ku dhe dronët do të luajnë një rol të madh në këtë. Më parë, dronët e vegjël përdoreshin kryesisht si avionë zbulimi për të ndihmuar në gjetjen e objektivave ruse. Por tani që Ukraina po përgatitet të nisë një ofensivë, ato po përdoren gjithnjë e më shumë për të shkatërruar objektivat e armikut thellë pas linjave shumë të fortifikuara.
Që nga fillimi, lufta në Ukrainë është shënuar nga përdorimi i dronëve si nga Kievi ashtu edhe nga Moska. Kjo luftw është në fakt beteja e parë moderne me dron. Një vlerësim i kohëve të fundit nga Instituti Mbretëror i Shërbimeve të Bashkuara (RUSI) zbulon se Ukraina humbet rreth 10,000 dronë çdo muaj, duke përfshirë dronët e vëzhgimit dhe dronët me përdorim të vetëm, të ashtuquajturat kamikazw.
Shumica e humbjeve kanë të bëjnë me dronët komercialë relativisht të lirë, të vegjël, si kuadkopteri Mavic nga kompania kineze DJI, të cilët përdoren për zbulim.
Megjithatë, ushtari ukrainas Oleksiy, me emrin e koduar Dancer, e nxjerr dronin nga çanta brenda tre minutash, e monton dhe përgatit kokën e luftës. I fokusuar në objektivin e tij, ai e mban lart mbi supe në përgatitje për nisje. Në dorën e tij është Hrush, një dron vetëvrasës i projektuar dhe prodhuar tërësisht në Ukrainë.
Koka peshon deri në 3 kilogramë
Hrush është një nga dhjetëra dronët luftarakë të zhvilluar nga ukrainasit pas fillimit të pushtimit rus në shkallë të plotë rreth 15 muaj më parë. “Ne kemi një urdhër për të shkatërruar dhe vrarë ata që erdhën në vendin tonë për të na okupuar dhe shkatërruar”, thotë Oleksiy, komandanti i njësisë së artilerisë së batalionit Azov, shkruan britanikja The Telegraph.
Ai dhe ekipi i tij zhvilluan një mjet ajror pa pilot nga e para për të zgjidhur problemin e mungesës së armëve me precizion të lartë. Sulmet me rreze të gjatë, goditja e logjistikës ruse, forca të blinduara të rënda dhe bazat thellë pas linjave të armikut, do të jenë kritike për suksesin e pretenduar kundërofensiv. “Qëllimi ynë ishte të krijonim një mjet ajror pa pilot që mund të ndërtohej nga e para në Ukrainë, për t’u përdorur në operacionet taktike në një distancë prej 10 deri në 20 kilometra”, thotë ai.
Ekipi i tij deri më tani ka prodhuar 50 prototipae me çmim 2000 euro për kopje, të cilat do të dërgohen në fushën e betejës në javët në vijim për testim me armë zjarri kundër objektivave ruse. Droni është projektuar të jetë më i lirë dhe më i saktë se armët më konvencionale me rreze të gjatë të disponueshme aktualisht. Operatorët mund të zgjedhin koka luftarake termobarike për të shkatërruar bazat e armikut ose raketat antitank.
Hrush mund të pajiset me një kokë lufte që peshon deri në tre kilogramë, që do të thotë se ngarkesa e tij është pesë herë më e madhe se dronët vetëvrasës Switchblade 300 të dhuruara nga SHBA. Pas nisjes, piloti përdor syzet dhe kamerat e dronit për të drejtuar kokën e luftës në objektiv. Pajisja duket e ashpër, por Oleksiy thekson se testet kanë treguar se mund të shkatërrojë pothuajse çdo automjet të përdorur nga rusët.
“Ne jemi gati”
Para luftës, Ukraina nuk kishte asnjë program vendas me dron dhe mbështetej kryesisht në Bayraktar të Turqisë dhe dronët e disponueshëm komercialë. Megjithatë, verën e kaluar, zyrtarët në Kiev nisën një iniciativë për të krijuar një “ushtri me dron” për të inkurajuar zhvilluesit të dalin me dizajne për dronët e mundshëm luftarakë. Nisma ka nxjerrë dronët si UJ-22, i prodhuar nga Ukrjet, i cili ka një rreze veprimi prej 800 kilometrash. Këta janë dronët që Rusia pretendon se janë rrëzuar në një periferi të Moskës javën e kaluar.
Për Oleksiy, pavarësia e prodhimit vendas ka një tjetër rol shumë të rëndësishëm. “Edhe nëse partnerët tanë perëndimorë në mbarë botën i kthejnë shpinën Ukrainës në një moment, ne mund të prodhojmë armë këtu nga materiale që mund të gjenden lehtësisht ose të prodhohen në Ukrainë”, tha ai.
Në përgatitje për kundërsulmin e shumëpritur, më shumë se 10,000 pilotë drone janë trajnuar dhe më shumë janë duke u trajnuar. Operatorët janë mësuar të mendojnë si pilotë luftarakë.
